Τα παρακάτω κείμενα γράφτηκαν από το κάθε μέλος της κολλεκτίβας σε ξεχωριστές χρονικές περιόδους και χωρίς να έχουμε διαβάσει ο ένας του άλλου. Τα ανοίξαμε όλοι μαζί, συμφωνούμε και προσυπογράφουμε.
-------------------------------------------
Anima
Έτσι όπως είναι δομημένο το εμπόριο της καλλιτεχνικής παραγωγής, κάθε προσπάθεια για έκφραση καταστέλλεται, είτε από εξωτερικούς, είτε από εσωτερικούς παράγοντες. Πιο συγκεκριμένα, η υλική και τεχνική υποστήριξη που χρειάζεται η δημιουργία μουσικής σε συνδυασμό με την κατακερματισμένη ζωή μας, που βάλλεται σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας, δεν επιτρέπει την ελεύθερη και αξιοπρεπή ενασχόλησή μας με την ‘τέχνη’ και ειδικότερα το hip-hop.
Γινόμαστε, λοιπόν, μόνοι μας η σπίθα που δε βλέπουμε πουθενά. Η κολεκτίβα έχει ως σκοπό τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος, όπου τα μέλη που την απαρτίζουν να δρουν όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητα και μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ της συλλογικότητας αλλά και της κοινωνίας να αναδύονται νέες ιδέες που αποτυπώνονται τόσο στα τραγούδια μας, όσο και στις πράξεις μας.
Η κολεκτίβα έχει ως στόχο να διαχωρίσει τη θέση της από το υπάρχον τοπίο στην όποια hip-hop σκηνή μέσω της στάσης της, των δράσεών της και πάνω απ’ολα μέσω του περιεχομένου και της αισθητικής των τραγουδιών που δημιουργούνται από αυτήν. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο δίχως οι δομές που τη διέπουν να επιτρέπουν την ελεύθερη συνδιαμόρφωση απόψεων ανάμεσα στα μέλη. Εφόσον μας είναι αδύνατο κάτι τέτοιο σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς μας, το κάνουμε έστω μέσα στη συλλογικότητα, όχι με σκοπό να επαναπαυτούμε εντός της, αλλά να την επεκτείνουμε και στην κοινωνία.
Απέναντι στη σύγχρονη πραγματικότητα που θέλει το hip-hop ένα μέσο αυτοπροβολής, που αναπαράγει κάθε είδος ψευτοεπαναστατικής κουλτούρας, θρασύδειλης αντιδραστικότητας, στολισμένης με κλισέ επαναστατική φρασεολογία, ένα hip-hop συμβατικής και κενής διακέδασης, προτάσσουμε το hip-hop όπως φανταζόμαστε πως θα έπρεπε να είναι: όχι ένα μέσο που αναπαράγει καπιταλιστικές νοοτροπίες, αλλά ένα μέσο που της πολεμάει.
Anima από J.R.
-------------------------------------------
Anima
Έτσι όπως είναι δομημένο το εμπόριο της καλλιτεχνικής παραγωγής, κάθε προσπάθεια για έκφραση καταστέλλεται, είτε από εξωτερικούς, είτε από εσωτερικούς παράγοντες. Πιο συγκεκριμένα, η υλική και τεχνική υποστήριξη που χρειάζεται η δημιουργία μουσικής σε συνδυασμό με την κατακερματισμένη ζωή μας, που βάλλεται σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας, δεν επιτρέπει την ελεύθερη και αξιοπρεπή ενασχόλησή μας με την ‘τέχνη’ και ειδικότερα το hip-hop.
Γινόμαστε, λοιπόν, μόνοι μας η σπίθα που δε βλέπουμε πουθενά. Η κολεκτίβα έχει ως σκοπό τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος, όπου τα μέλη που την απαρτίζουν να δρουν όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητα και μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ της συλλογικότητας αλλά και της κοινωνίας να αναδύονται νέες ιδέες που αποτυπώνονται τόσο στα τραγούδια μας, όσο και στις πράξεις μας.
Η κολεκτίβα έχει ως στόχο να διαχωρίσει τη θέση της από το υπάρχον τοπίο στην όποια hip-hop σκηνή μέσω της στάσης της, των δράσεών της και πάνω απ’ολα μέσω του περιεχομένου και της αισθητικής των τραγουδιών που δημιουργούνται από αυτήν. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο δίχως οι δομές που τη διέπουν να επιτρέπουν την ελεύθερη συνδιαμόρφωση απόψεων ανάμεσα στα μέλη. Εφόσον μας είναι αδύνατο κάτι τέτοιο σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς μας, το κάνουμε έστω μέσα στη συλλογικότητα, όχι με σκοπό να επαναπαυτούμε εντός της, αλλά να την επεκτείνουμε και στην κοινωνία.
Απέναντι στη σύγχρονη πραγματικότητα που θέλει το hip-hop ένα μέσο αυτοπροβολής, που αναπαράγει κάθε είδος ψευτοεπαναστατικής κουλτούρας, θρασύδειλης αντιδραστικότητας, στολισμένης με κλισέ επαναστατική φρασεολογία, ένα hip-hop συμβατικής και κενής διακέδασης, προτάσσουμε το hip-hop όπως φανταζόμαστε πως θα έπρεπε να είναι: όχι ένα μέσο που αναπαράγει καπιταλιστικές νοοτροπίες, αλλά ένα μέσο που της πολεμάει.
Anima από J.R.
gadfly
Η κολλεκτίβα είναι ο μόνος τρόπος να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ του κενού που δημιουργείται από τα ξεπουλημένα ΜΜΕ και άρα την μηδενική προβολή που έχουν οι καλλιτέχνες με επικίνδυνο λόγο στο είδος μουσικής που υπηρετούμε, και στην απαισιοδοξία που δημιουργεί η έλλειψη προβολής και άρα κοινού να σε καταλάβει και να σε ακούσει. Δεν βγάζουμε φράγκα από την μουσική, δεν είμαστε μούρες, δεν πηδάμε γκόμενες (ε γενικά πηδάμε αλλά όχι λόγω φήμης) αλλά τουλάχιστον έχουμε ο ένας τον άλλο.
Επίσης ως αθεράπευτα κομμουνιστής ήθελα πάντα μια “οργάνωση” όπου τα μέλη της αντιλαμβάνονται την αξία του στόχου όταν αυτός είναι κοινός και θυσιάζουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και όνειρα, μπροστά σε φιλοδοξίες και όνειρα που προκύπτουν από την συλλογικότητα που επιλέγουν να υπηρετούν. Το εγώ υποκλίνεται στο εμείς και μέσα από την διαδικασία αυτή βρίσκουμε χαρά και σε ατομικό επίπεδο. Πρέπει να μάθουμε να παίρνουμε αξία δίνοντας αξία στον σύντροφό μας, η χαρά του άλλου περνάει και πρέπει να περνάει από την δική μας χαρά ή όπως έλεγε και ο Λειβαδίτης : “αν δεν ζούμε για να πεθαίνουμε ο ένας για τον άλλο είμαστε ήδη νεκροί”. Η κοινωνία περιλαμβάνει και εμάς μέσα της, και όχι όλους τους άλλους εκτός από εμάς.
Τέλος είναι και το θέμα της τέχνης που ονειρεύομαι και της “τέχνης” που υπάρχει, η οποία είναι μονίμως υποταγμένη στον νόμο του πιασάρικου και στην ευκολία της βλακείας.
Θελω τέχνη αντισυμβατική και “αντιαισθητικη” (εφόσον φυσικά αισθητική σημαίνει αυτό που είναι κοινώς αποδεκτό), κανένας συμβιβασμός μεταξύ τέχνης και αισθητικής (γενικά, όχι της αισθητικής μας).
Η κολλεκτίβα είναι ο μόνος τρόπος να καλυφθεί το χάσμα μεταξύ του κενού που δημιουργείται από τα ξεπουλημένα ΜΜΕ και άρα την μηδενική προβολή που έχουν οι καλλιτέχνες με επικίνδυνο λόγο στο είδος μουσικής που υπηρετούμε, και στην απαισιοδοξία που δημιουργεί η έλλειψη προβολής και άρα κοινού να σε καταλάβει και να σε ακούσει. Δεν βγάζουμε φράγκα από την μουσική, δεν είμαστε μούρες, δεν πηδάμε γκόμενες (ε γενικά πηδάμε αλλά όχι λόγω φήμης) αλλά τουλάχιστον έχουμε ο ένας τον άλλο.
Επίσης ως αθεράπευτα κομμουνιστής ήθελα πάντα μια “οργάνωση” όπου τα μέλη της αντιλαμβάνονται την αξία του στόχου όταν αυτός είναι κοινός και θυσιάζουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και όνειρα, μπροστά σε φιλοδοξίες και όνειρα που προκύπτουν από την συλλογικότητα που επιλέγουν να υπηρετούν. Το εγώ υποκλίνεται στο εμείς και μέσα από την διαδικασία αυτή βρίσκουμε χαρά και σε ατομικό επίπεδο. Πρέπει να μάθουμε να παίρνουμε αξία δίνοντας αξία στον σύντροφό μας, η χαρά του άλλου περνάει και πρέπει να περνάει από την δική μας χαρά ή όπως έλεγε και ο Λειβαδίτης : “αν δεν ζούμε για να πεθαίνουμε ο ένας για τον άλλο είμαστε ήδη νεκροί”. Η κοινωνία περιλαμβάνει και εμάς μέσα της, και όχι όλους τους άλλους εκτός από εμάς.
Τέλος είναι και το θέμα της τέχνης που ονειρεύομαι και της “τέχνης” που υπάρχει, η οποία είναι μονίμως υποταγμένη στον νόμο του πιασάρικου και στην ευκολία της βλακείας.
Θελω τέχνη αντισυμβατική και “αντιαισθητικη” (εφόσον φυσικά αισθητική σημαίνει αυτό που είναι κοινώς αποδεκτό), κανένας συμβιβασμός μεταξύ τέχνης και αισθητικής (γενικά, όχι της αισθητικής μας).
Ηiphop για τον επαναπροσδιορισμό του είδους, την εξέλιξη της σκέψης και την διεύρυνση του πνευματικού ορίζοντα. Αυτό είναι το μόνο χρέος μας, ιδεολογικό και ηθικό.
τοσφαλμα
Ανέμι, Περί κολλεκτίβας. Νέα Σμύρνη, 25/2/2012. Με όσο πιο λίγα λόγια γίνεται.
-ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ-
Όταν άσχετοι με ρωτάνε τι μουσική ακούω, συνήθως κολλάω να απαντήσω ραπ με τη μία. Και όχι για να μη νομίζουν ότι ακούω Goin’ through, αλλά, παραδόξως, για να μη νομίσουν ότι γουστάρω κάποιον από τους υπόλοιπους. Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι.
Η σκηνή έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου όλοι γράφουν στίχους έχοντας στο μυαλό τους το πώς θα ενοχλήσουν το λιγότερο δυνατό κόσμο, ώστε να πάρουν τα περισσότερα δυνατά μπράβο. Γεγονός που οδηγεί σε ένα ραπ άχρωμο, άγευστο και άοσμο, πήχτρα στις πολιτικές ορθότητες, τελείως ακίνδυνο για το σύστημα και εύκολα αφομοιώσιμο από αυτό. Συνήθως έχουμε underground ήχο, ή παρωχημένο κακέκτυπο αυτού, συνδυασμένο με ραπ γραμμένα με νοοτροπία..ποπ, πώς γίνεται ο στίχος να ενοχλεί τα λιγότερα άτομα δηλαδή. Ο ράπερ πια, αντί να είναι «ποιητής του δρόμου», να μοιράζει σκέψη και φιλοσοφία, κηνυγά την πανηλίθια εικόνα-πρότυπο του «ξηγημένου τυπά», που «δεν παίζει πουστιά», του 20-κατι-χρονου «μποέμ τύπου» που «έχει ζήσει πολλά και έχει μάθει» και σε συμβουλεύει «να μην κάνεις τα ίδια», αλλά με ύφος που υποννοεί «κάνε τα ίδια αν θες να είσαι το ίδιο cool με μένα στις παρέες σου». Την εικόνα-πρότυπο του «κωλόπαιδου» που είναι όμως και «ρομαντικός» όταν πρέπει και ενθουσιάζει τις χαζογκομενίτσες. Το πρότυπο του ράπερ που δεν «πουλάει τη μουσική του» επειδή «το κάνει για την κάβλα», αλλά άν πουλάει ναρκωτικά αυτό θεωρείται συν στο βιογραφικό του. Για να μην αναφέρω την αστεία αλλά συχνή περίπτωση του mc που κυνηγάει και είναι ευχαριστημένος απλά με το να είναι τσιράκι ενός mc μεγαλύτερου βεληνεκούς, και να του ανοίγει τις συναυλίες ραπάροντας με το στυλ του.
Όλες οι καταστάσεις που περιγράφηκαν είναι για γέλια και δεν αντιστοιχούν ούτε σε ενήλικα άτομα ούτε σε ενήλικη σκηνή, πόσο μάλλον σε σκηνή εξεγερμένη και επικίνδυνη.
Το πήρα μονότερμα με τους ραπάδες και ξέχασα να αναφέρω τη γνώμη μου για τις υπόλοιπες μουσικές σκηνές στην Ελλάδα, τις οργανώσεις, την τηλεόραση και τα media γενικά. ΣΚΑΤΑ παντού. Σάπιο σύστημα με πολλαπλούς μηχανισμούς προπαγάνδας σημαίνει και σάπιες συμπεριφορές. Παντού το ίδιο μοτίβο: αν ο ένας δεν προσπαθεί να αρπάξει λεφτά από τον άλλο, προσπαθεί να του πουλήσει την περισσότερη δυνατή μούρη. Δεν έχει νόημα να επεκταθώ περισσότερο.
-ΤΙ ΘΕΛΩ-
Για λόγους τόσο ιδεολογίας και ηθικής, όσο και αισθητικής, έχω αποκρυσταλλώσει την εικόνα της ραπ σκηνής που θέλω, και θεωρώ απόλυτα σχετική με την εποχή που ζούμε. Πιστεύω σε ένα ραπ τόσο καταγγελτικό όσο και φιλοσοφικό, απαλλαγμένο από τα κλισέ της πολιτικής μουσικής και της οριοθετημένης από τα πάνω κοινής λογικής. Αρκετά πολιτικοποιημένο και στοχευμένο ώστε να μπορεί να πάει τα μυαλά του κόσμου παραπέρα, να δώσει κουράγιο πώρωση και ενότητα, να μπορεί να σε τσιτώσει να παίξεις ξύλο. Αρκετά αφηρημένο ώστε να μη δέχεται κανένα «στιχουργικό και μουσικό φραγμό», και τα κομμάτια να είναι τέχνη και όχι αναρχικές προκηρύξεις. Βαριά ιδεολογικά φορτισμένο με μια κομμουνιστική/κολλεκτιβίστικη ηθική που μπορεί να συνοψιστεί στη φράση «από τον καθένα σύμφωνα με τις ικανότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του», μιας και η επαναφορά της ιδεολογίας, και συγκεκριμένα της ιδέας του κομμουνισμού στις συζητήσεις μας είναι η μόνη ουσιαστική απάντηση στη λαίλαπα που παίζει. Και ραπ δίχως ιδεολογία ταιριάζει περισσότερο στα κυριλέ παρτάκια της δαπ παρά στο underground και στις συναυλίες του δρόμου. Πιστεύω σε ένα ραπ από τους κάτω για τους κάτω και όλοι μαζί κατά του συστήματος, στο οποίο να αξίζει να συμμετέχεις ενεργά και να στηρίζεις, που να αποτελεί πραγματικό πολιτικό και φιλοσοφικό κίνημα-αντίβαρο στην πολιτική και μουσική σαπίλα που παίζει. Δε θέλω ένα ραπ χλιαρό που θα το ακούς νωχελικά τυχαία ανάμεσα σε άλλα κομμάτια στο youtube. Αλλά ένα ραπ που θα σε ξανακάνει περήφανο να το ακούς, ένα ραπ που θα σε ξανακάνει περήφανο να λες ότι είσαι ραπάς.
Γιατί ραπ και ραπ εκατό φορές; Γιατί αυτό ξέρω να κάνω, έτσι έχω μεγαλώσει και έτσι νιώθω άνετα να εκφράζομαι. Στο μέλλον μπορεί να μου τη δώσει και να προσφέρω αλλιώς. Truth is I rap cause I ain’t smart enough to write books.
-ΓΙΑΤΙ ΜΕΣΩ ΜΙΑΣ ΚΟΛΛΕΚΤΙΒΑΣ-
Για προφανείς ιδεολογικούς λόγους, και προσδοκώντας κατάργηση της κοινωνίας του «ο καθένας για τον κώλο του και όλοι εναντίον όλων», πιστέυουμε ότι πολλοί είναι καλύτερα από ένας. Από την εμπειρία μας με κινήματα της αριστεράς πουθενά δε συναντήσαμε αληθινά σημάδια ριζοσπαστικότητας, πουθενά δεν αισθανόμασταν άνετα. Αντίθετα, μέσα από την ενασχόλησή μας με το ραπ, πετύχαμε άτομα που είχαν τα στοιχεία που ψάχναμε. Δεν βρίσκουμε λοιπόν οργάνωση; Δεν πολυγουστάρουμε την υπάρχουσα σκηνή και την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα; Δηλαδή θέλουμε μια οργάνωση και μια σκηνή που να γαμάει; Δεν περιμένουμε τον από μηχανής θεό. ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ. Και σαν κολλεκτίβα και ομάδες, όχι για πέντε ή δέκα, αλλά για ένα κάρο λόγους. Ενδεικτικά. Γιατί πολλοί μαζί έχουμε τη δυνατότητα να αναπτυχθούμε και να εξελιχτούμε σε ένα κίνημα που να γαμάει, και όχι απλά ο καθένας από μας να χαθεί σαν σόλο καλλιτέχνης μέσα στον ελληνικό βούρκο, και είτε να μιζεριάσει και να το παρατήσει, είτε να εκφυλιστεί. Για να μοιραζόμαστε τη δημιουργία της μουσικής ώστε να αντισταθμίζουμε την έλλειψη χρηματικών πόρων και να την κάνουμε καλύτερη και αισθητικά εφάμιλλη με δουλειές του εξωτερικού. Για να ανακάμψουμε ψυχολογικά, για να έχουμε περισσότερες πιθανότητες να βγάλουμε χρήματα ώστε να μπορούμε να συνεχίσουμε να ασχολούμαστε, για να μετράμε στο ξύλο, μιας και ο ακτιβισμός εμπεριέχει και ρίσκα τέτοιου είδους.
Επίσης γιατί έχει περισσότερη πλάκα. Δεν έχει νόημα η ελευθερία αν είσαι μόνος σου. Βασικά κανείς από μόνος του δεν είναι τίποτα – μόνο σε συνάρτηση με τους άλλους. Ξεκινώντας από αυτό, αν καείς κάμποσο γίνεσαι επαναστάτης.
Αυτοοργανωθείτε κι εσείς.
-ΠΕΡΙ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ-
Το όνομα ξεκίνησε από ένα inside joke. Τελικά προτιμήθηκε γιατί είναι απλό, εύηχο και το έχουμε συνηθίσει. Σε δεύτερη ανάλυση οι δύο λεξεις βέβαια έχουν κι αυτές τη σημασία τους. Για παράδειγμα, η λέξη «θέατρο» παραπέμπει στην ερμηνεία επί σκηνής, άρα στο ραπ, ενώ η λέξη «δρόμος» παραπέμπει στη σύνδεση με την καθημερινότητα και την κοινωνία, ακόμα και τον ακτιβισμό. Επίσης η λέξη «θέατρο» συνάδει με μια τάση που μας έχει παρουσιαστεί τελευταία, να γράφουμε δίσκους θεματικούς, με σενάριο και χαρακτήρες, και η λέξη «δρόμος» με τα session/ραπ παρεμβάσεις σε διάφορα κεντρικά σημεία της πόλης, για να προκαλέσουμε ή απλά για να γουστάρουμε, με βασικό εξοπλισμό, πχ απλά έναν ενισχυτή κιθάρας.
Εντέλει ήταν τόσο γλίτσικο και κουλτουριάρικο –είπαμε ξεκίνησε από inside joke- που κατέληξα να το γουστάρω.
Πινόκιο
Θέατρο Δρόμου είναι μια κολλεκτίβα που προς το παρόν αποτελείται απ’τους Σφάλμα, Βδέλυγμα, Πινόκιο, Anima και Gadfly. Πρωταρχικός σκοπός μας είναι να παράγουμε ποιοτικό hiphop μακριά από «αντισυστημικά» κλισέ, στείρα καγκουριλίκια και ψευτοκουλτούρα. Αναγνωρίζουμε ως εχθρό το καπιταλιστικό σύστημα και τις αντίστοιχες νοοτροπίες και συμπεριφορές και πιστεύουμε ότι μέσω της δημιουργίας θα εξαλείψουμε σε μεγάλο βαθμό τέτοιες καταστάσεις τόσο ως προς τον εαυτό μας όσο και ως προς την κοινωνία. Σε καμία περίπτωση δεν παρουσιαζόμαστε ως μεσίες, αλλά θα μας ευχαριστούσε ιδιαίτερα αν η δράση μας αποτελούσε ερέθισμα, ώστε να δημιουργήσετε κι εσείς ανάλογες φάσεις, να ξεφύγετε από πολιτικά και μουσικά στερεότυπα και γιατί όχι, αν το θεωρείτε αναγκαίο να μας αμφισβητήσετε και να φτιάξετε κάτι ακόμα καλύτερο.
Κατατάσσουμε τους εαυτούς μας στο πολιτικό τραγούδι, όχι με την ευρέως διαδεδομένη έννοια του όρου, αλλά έτσι όπως αντιλαμβανόμαστε εμείς ότι πρέπει να είναι. Πολιτικό κομμάτι δεν μπορεί να είναι μόνο ό,τι θυμίζει προκύρηξη. Για μας πολιτικό περιεχόμενο ενυπάρχει σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής, απ’τον έρωτα μέχρι τις υπαρξιακές ανησυχίες και απ’την φιλοσοφία μέχρι την καφρίλα και τη σάτιρα. Ο κόσμος δεν αλλάζει μόνο με πολιτικές αποψάρες, αλλάζει κυρίως απ’τις καθημερινές συναναστροφές με τους γύρω, με γόνιμο διάλογο με την κοινωνία. Στο θέατρο δρόμου δεν σκοπεύουμε να ανεβάζουμε μονολόγους σ’ένα παθητικό κοινό, περιμένουμε να δούμε και τις δικές σας παραστάσεις, να τις συζητήσουμε και να τις ερμηνεύσουμε μαζί για έναν βιωσιμότερο και πιο ενδιαφέροντα κόσμο.
Βδέλυγμα
Ανάγκες για την δημιουργία της κολλεκτίβας.
Η ύπαρξη μιας πολιτικής και καλλιτεχνικής συλλογικότητας.
Ουσιαστικά ομαδική κινητοποίηση και λειτουργία, χωρίς ατομικιστικούς/επιθετικούς ανταγωνισμούς στο εσωτερικό της, με αληθινά κοινούς και λογικούς ακτιβιστικούς στόχους, κάτι άκρως αντίθετο δηλαδή με ό,τι, ή έστω με την συντριπτική πλειοψηφία των προσπαθειών που έχουν παρουσιαστεί στο παρελθόν του τόπου. Κανένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό δεν είναι ισχυρότερο μεμονωμένα, σε σύγκριση με το άθροισμα των ίδιων ή σχεδόν όμοιων χαρακτηριστικών από τα άτομα που το κατέχουν. Εφόσον αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη των πραγμάτων που μας συνδέουν στη ζωή (όπως είναι το πάθος για την τέχνη, που έχει ως φυσικό επόμενό της τον αγώνα για ένα καλύτερο αύριο), είναι χρέος μας, αν αγαπάμε τους εαυτούς μας, το να ενώσουμε τις δυνάμεις και τις πορείες μας με σκοπό την επίτευξη των στόχων.
Αναγνωρίζουμε, οπως όλοι, στη σημερινή εποχή, την αθλιότητα, την ατελείωτη παρακμή της αστικής κοινωνίας, με τη διαφορά οτι εμεις επιλέγουμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Η τέχνη είναι ένα από τα μέσα που όταν εκμεταλλευθούν σωστά προάγουν τη μόρφωση και τον πολιτισμό. Κάτι που κρίνουμε απαραίτητο για την ανατροπή του συστήματος. Η ωμή βία είναι ένα ευπρόσδεκτο μέσο λόγω της δραστικότητάς του και της έλλειψης εναλλακτικών επιλογών με αποτελεσματική ισχύ, ωστόσο δεν αρκεί από μόνη της.
Η επανάσταση δίχως κριτική σκέψη, πνευματική καλλιέργεια και ψυχικές ευαισθησίες θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε ίδιες ή και χειρότερες βιοτικές συνθήκες.
Τίποτα δεν είναι σπουδαιότερο από την παιδεία. Γνωρίζουμε τους εαυτούς μας, τους γύρω μας, τον κόσμο μας, και προχωράμε στη δράση που συνιστά η γνώση, με την ευρεία εννοία, και η διαρκής, άπληστη μάχη για την περαιτέρω κατάκτησή της.
Επιλέξαμε την τέχνη, ή καλύτερα, εκείνη μας επέλεξε, πιθανότατα εξαιτίας του συνδυασμού βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, κι εκείνη είναι η αιτία που η συλλογικότητά μας περιστρέφεται γύρω από αυτή και την χρησιμοποιεί.
Τυγχάνει, ειδικότερα, η κύρια ενασχόλησή μας να αφορά το ραπ. Αυτό συμβαίνει, μεταξύ άλλων, διότι στηρίζεται στο λόγο, πράγμα που το καθιστά ιδιαίτερα εύχρηστο για τη μεταφορά των ιδεών. Στην όλη κοινωνική αποσύνθεση και την βλακεία που μας περιβάλλει δε θα μπορούσαν, προφανώς, να αποτελούν εξαίρεση οι μουσικές σκηνές, στον πυρήνα τους που καθορίζεται από τη μάζα. Εν προκειμένω η Hip-Hop σκηνή. Ένας απο τους στόχους μας, επομένως, είναι και η βελτίωση της κατάστασής της, αφού δεν παύουμε να είμαστε μέρος της. Η επιδίωξη δημιουργίας ενός νέου πυρήνα που θα κυριαρχήσει στα δρώμενα, και κατ’ επέκταση η καλλιέργεια μιας νέας φιλοσοφίας είναι ο ασφαλέστερος δρόμος. Παρ’ όλα αυτά, λόγω του ότι δεν ξεχνάμε τους υψηλούς στόχους μας, όπως για παράδειγμα η διεύρυνση των (ανύπαρκτων) ορίων της σκέψης, κι επειδή, η ώθηση προς τη διεύρυνση αυτή δεν είναι αναγκαία μόνο στον στενό κύκλο του χιπ-χοπ, τονίζουμε ότι αναφερόμαστε σε –και ζητάμε– ένα μεγαλύτερο κοινό. Καθέναν που έχει τη δυνατότητα να ταυτιστεί ή έστω να αποκομίσει κάτι θετικό από την προσπάθεια μας, οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τις κοινωνικοπολιτικές και καλλιτεχνικές μας ενέργειες και ελπίδες. Με βάση, επιπλέον, τα παραπάνω, δεν απορρίπτουμε, βεβαίως, οποιαδήποτε άλλη μορφή έκφρασης πέραν του ραπ, αλλά τη στηρίζουμε έμπρακτα και μη αποστασιοποιημένα.
Παρότι μας δυσαρεστεί, δεν αρνούμαστε να συνειδητοποιήσουμε οτι ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία. Οποιοσδήποτε βρίσκεται σε μια τέτοιου συστήματος χώρα οφείλει μάλλον να αποδέχεται, έστω προσωρινά, αυτό το αναγκαίο κακό, προκειμένου να επιβιώσει, ακόμη και για να το πολεμήσει. Το παραπάνω μεταφράζεται ως εξής στην περίπτωσή μας: Η οικονομική ωφέλεια από αυτό που πράττουμε και θα πράξουμε είναι απαραίτητη ώστε να μπορούμε να συνεχίζουμε το έργο μας αξιοπρεπώς. Δεν τρέφουμε αυταπάτες ούτε υποκριτικά «αντικαπιταλιστικά» ένστικτα.
Η συζήτηση, η συνδιαμόρφωση και γενικότερα η καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων αναφορικά με τα μέλη της κοινωνίας μας κρίνεται ένα από τα ζωτικότερα σημεία της προσπάθειάς μας, γι’ αυτό το λόγο είμαστε απολύτως ανοιχτοί σε κάθε είδος επικοινωνίας.
-Βδέλυγμα
τοσφαλμα
Ανέμι, Περί κολλεκτίβας. Νέα Σμύρνη, 25/2/2012. Με όσο πιο λίγα λόγια γίνεται.
-ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ-
Όταν άσχετοι με ρωτάνε τι μουσική ακούω, συνήθως κολλάω να απαντήσω ραπ με τη μία. Και όχι για να μη νομίζουν ότι ακούω Goin’ through, αλλά, παραδόξως, για να μη νομίσουν ότι γουστάρω κάποιον από τους υπόλοιπους. Εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι.
Η σκηνή έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου όλοι γράφουν στίχους έχοντας στο μυαλό τους το πώς θα ενοχλήσουν το λιγότερο δυνατό κόσμο, ώστε να πάρουν τα περισσότερα δυνατά μπράβο. Γεγονός που οδηγεί σε ένα ραπ άχρωμο, άγευστο και άοσμο, πήχτρα στις πολιτικές ορθότητες, τελείως ακίνδυνο για το σύστημα και εύκολα αφομοιώσιμο από αυτό. Συνήθως έχουμε underground ήχο, ή παρωχημένο κακέκτυπο αυτού, συνδυασμένο με ραπ γραμμένα με νοοτροπία..ποπ, πώς γίνεται ο στίχος να ενοχλεί τα λιγότερα άτομα δηλαδή. Ο ράπερ πια, αντί να είναι «ποιητής του δρόμου», να μοιράζει σκέψη και φιλοσοφία, κηνυγά την πανηλίθια εικόνα-πρότυπο του «ξηγημένου τυπά», που «δεν παίζει πουστιά», του 20-κατι-χρονου «μποέμ τύπου» που «έχει ζήσει πολλά και έχει μάθει» και σε συμβουλεύει «να μην κάνεις τα ίδια», αλλά με ύφος που υποννοεί «κάνε τα ίδια αν θες να είσαι το ίδιο cool με μένα στις παρέες σου». Την εικόνα-πρότυπο του «κωλόπαιδου» που είναι όμως και «ρομαντικός» όταν πρέπει και ενθουσιάζει τις χαζογκομενίτσες. Το πρότυπο του ράπερ που δεν «πουλάει τη μουσική του» επειδή «το κάνει για την κάβλα», αλλά άν πουλάει ναρκωτικά αυτό θεωρείται συν στο βιογραφικό του. Για να μην αναφέρω την αστεία αλλά συχνή περίπτωση του mc που κυνηγάει και είναι ευχαριστημένος απλά με το να είναι τσιράκι ενός mc μεγαλύτερου βεληνεκούς, και να του ανοίγει τις συναυλίες ραπάροντας με το στυλ του.
Όλες οι καταστάσεις που περιγράφηκαν είναι για γέλια και δεν αντιστοιχούν ούτε σε ενήλικα άτομα ούτε σε ενήλικη σκηνή, πόσο μάλλον σε σκηνή εξεγερμένη και επικίνδυνη.
Το πήρα μονότερμα με τους ραπάδες και ξέχασα να αναφέρω τη γνώμη μου για τις υπόλοιπες μουσικές σκηνές στην Ελλάδα, τις οργανώσεις, την τηλεόραση και τα media γενικά. ΣΚΑΤΑ παντού. Σάπιο σύστημα με πολλαπλούς μηχανισμούς προπαγάνδας σημαίνει και σάπιες συμπεριφορές. Παντού το ίδιο μοτίβο: αν ο ένας δεν προσπαθεί να αρπάξει λεφτά από τον άλλο, προσπαθεί να του πουλήσει την περισσότερη δυνατή μούρη. Δεν έχει νόημα να επεκταθώ περισσότερο.
-ΤΙ ΘΕΛΩ-
Για λόγους τόσο ιδεολογίας και ηθικής, όσο και αισθητικής, έχω αποκρυσταλλώσει την εικόνα της ραπ σκηνής που θέλω, και θεωρώ απόλυτα σχετική με την εποχή που ζούμε. Πιστεύω σε ένα ραπ τόσο καταγγελτικό όσο και φιλοσοφικό, απαλλαγμένο από τα κλισέ της πολιτικής μουσικής και της οριοθετημένης από τα πάνω κοινής λογικής. Αρκετά πολιτικοποιημένο και στοχευμένο ώστε να μπορεί να πάει τα μυαλά του κόσμου παραπέρα, να δώσει κουράγιο πώρωση και ενότητα, να μπορεί να σε τσιτώσει να παίξεις ξύλο. Αρκετά αφηρημένο ώστε να μη δέχεται κανένα «στιχουργικό και μουσικό φραγμό», και τα κομμάτια να είναι τέχνη και όχι αναρχικές προκηρύξεις. Βαριά ιδεολογικά φορτισμένο με μια κομμουνιστική/κολλεκτιβίστικη ηθική που μπορεί να συνοψιστεί στη φράση «από τον καθένα σύμφωνα με τις ικανότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του», μιας και η επαναφορά της ιδεολογίας, και συγκεκριμένα της ιδέας του κομμουνισμού στις συζητήσεις μας είναι η μόνη ουσιαστική απάντηση στη λαίλαπα που παίζει. Και ραπ δίχως ιδεολογία ταιριάζει περισσότερο στα κυριλέ παρτάκια της δαπ παρά στο underground και στις συναυλίες του δρόμου. Πιστεύω σε ένα ραπ από τους κάτω για τους κάτω και όλοι μαζί κατά του συστήματος, στο οποίο να αξίζει να συμμετέχεις ενεργά και να στηρίζεις, που να αποτελεί πραγματικό πολιτικό και φιλοσοφικό κίνημα-αντίβαρο στην πολιτική και μουσική σαπίλα που παίζει. Δε θέλω ένα ραπ χλιαρό που θα το ακούς νωχελικά τυχαία ανάμεσα σε άλλα κομμάτια στο youtube. Αλλά ένα ραπ που θα σε ξανακάνει περήφανο να το ακούς, ένα ραπ που θα σε ξανακάνει περήφανο να λες ότι είσαι ραπάς.
Γιατί ραπ και ραπ εκατό φορές; Γιατί αυτό ξέρω να κάνω, έτσι έχω μεγαλώσει και έτσι νιώθω άνετα να εκφράζομαι. Στο μέλλον μπορεί να μου τη δώσει και να προσφέρω αλλιώς. Truth is I rap cause I ain’t smart enough to write books.
-ΓΙΑΤΙ ΜΕΣΩ ΜΙΑΣ ΚΟΛΛΕΚΤΙΒΑΣ-
Για προφανείς ιδεολογικούς λόγους, και προσδοκώντας κατάργηση της κοινωνίας του «ο καθένας για τον κώλο του και όλοι εναντίον όλων», πιστέυουμε ότι πολλοί είναι καλύτερα από ένας. Από την εμπειρία μας με κινήματα της αριστεράς πουθενά δε συναντήσαμε αληθινά σημάδια ριζοσπαστικότητας, πουθενά δεν αισθανόμασταν άνετα. Αντίθετα, μέσα από την ενασχόλησή μας με το ραπ, πετύχαμε άτομα που είχαν τα στοιχεία που ψάχναμε. Δεν βρίσκουμε λοιπόν οργάνωση; Δεν πολυγουστάρουμε την υπάρχουσα σκηνή και την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα; Δηλαδή θέλουμε μια οργάνωση και μια σκηνή που να γαμάει; Δεν περιμένουμε τον από μηχανής θεό. ΤΟ ΚΑΝΟΥΜΕ. Και σαν κολλεκτίβα και ομάδες, όχι για πέντε ή δέκα, αλλά για ένα κάρο λόγους. Ενδεικτικά. Γιατί πολλοί μαζί έχουμε τη δυνατότητα να αναπτυχθούμε και να εξελιχτούμε σε ένα κίνημα που να γαμάει, και όχι απλά ο καθένας από μας να χαθεί σαν σόλο καλλιτέχνης μέσα στον ελληνικό βούρκο, και είτε να μιζεριάσει και να το παρατήσει, είτε να εκφυλιστεί. Για να μοιραζόμαστε τη δημιουργία της μουσικής ώστε να αντισταθμίζουμε την έλλειψη χρηματικών πόρων και να την κάνουμε καλύτερη και αισθητικά εφάμιλλη με δουλειές του εξωτερικού. Για να ανακάμψουμε ψυχολογικά, για να έχουμε περισσότερες πιθανότητες να βγάλουμε χρήματα ώστε να μπορούμε να συνεχίσουμε να ασχολούμαστε, για να μετράμε στο ξύλο, μιας και ο ακτιβισμός εμπεριέχει και ρίσκα τέτοιου είδους.
Επίσης γιατί έχει περισσότερη πλάκα. Δεν έχει νόημα η ελευθερία αν είσαι μόνος σου. Βασικά κανείς από μόνος του δεν είναι τίποτα – μόνο σε συνάρτηση με τους άλλους. Ξεκινώντας από αυτό, αν καείς κάμποσο γίνεσαι επαναστάτης.
Αυτοοργανωθείτε κι εσείς.
-ΠΕΡΙ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ-
Το όνομα ξεκίνησε από ένα inside joke. Τελικά προτιμήθηκε γιατί είναι απλό, εύηχο και το έχουμε συνηθίσει. Σε δεύτερη ανάλυση οι δύο λεξεις βέβαια έχουν κι αυτές τη σημασία τους. Για παράδειγμα, η λέξη «θέατρο» παραπέμπει στην ερμηνεία επί σκηνής, άρα στο ραπ, ενώ η λέξη «δρόμος» παραπέμπει στη σύνδεση με την καθημερινότητα και την κοινωνία, ακόμα και τον ακτιβισμό. Επίσης η λέξη «θέατρο» συνάδει με μια τάση που μας έχει παρουσιαστεί τελευταία, να γράφουμε δίσκους θεματικούς, με σενάριο και χαρακτήρες, και η λέξη «δρόμος» με τα session/ραπ παρεμβάσεις σε διάφορα κεντρικά σημεία της πόλης, για να προκαλέσουμε ή απλά για να γουστάρουμε, με βασικό εξοπλισμό, πχ απλά έναν ενισχυτή κιθάρας.
Εντέλει ήταν τόσο γλίτσικο και κουλτουριάρικο –είπαμε ξεκίνησε από inside joke- που κατέληξα να το γουστάρω.
Πινόκιο
Θέατρο Δρόμου είναι μια κολλεκτίβα που προς το παρόν αποτελείται απ’τους Σφάλμα, Βδέλυγμα, Πινόκιο, Anima και Gadfly. Πρωταρχικός σκοπός μας είναι να παράγουμε ποιοτικό hiphop μακριά από «αντισυστημικά» κλισέ, στείρα καγκουριλίκια και ψευτοκουλτούρα. Αναγνωρίζουμε ως εχθρό το καπιταλιστικό σύστημα και τις αντίστοιχες νοοτροπίες και συμπεριφορές και πιστεύουμε ότι μέσω της δημιουργίας θα εξαλείψουμε σε μεγάλο βαθμό τέτοιες καταστάσεις τόσο ως προς τον εαυτό μας όσο και ως προς την κοινωνία. Σε καμία περίπτωση δεν παρουσιαζόμαστε ως μεσίες, αλλά θα μας ευχαριστούσε ιδιαίτερα αν η δράση μας αποτελούσε ερέθισμα, ώστε να δημιουργήσετε κι εσείς ανάλογες φάσεις, να ξεφύγετε από πολιτικά και μουσικά στερεότυπα και γιατί όχι, αν το θεωρείτε αναγκαίο να μας αμφισβητήσετε και να φτιάξετε κάτι ακόμα καλύτερο.
Κατατάσσουμε τους εαυτούς μας στο πολιτικό τραγούδι, όχι με την ευρέως διαδεδομένη έννοια του όρου, αλλά έτσι όπως αντιλαμβανόμαστε εμείς ότι πρέπει να είναι. Πολιτικό κομμάτι δεν μπορεί να είναι μόνο ό,τι θυμίζει προκύρηξη. Για μας πολιτικό περιεχόμενο ενυπάρχει σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής, απ’τον έρωτα μέχρι τις υπαρξιακές ανησυχίες και απ’την φιλοσοφία μέχρι την καφρίλα και τη σάτιρα. Ο κόσμος δεν αλλάζει μόνο με πολιτικές αποψάρες, αλλάζει κυρίως απ’τις καθημερινές συναναστροφές με τους γύρω, με γόνιμο διάλογο με την κοινωνία. Στο θέατρο δρόμου δεν σκοπεύουμε να ανεβάζουμε μονολόγους σ’ένα παθητικό κοινό, περιμένουμε να δούμε και τις δικές σας παραστάσεις, να τις συζητήσουμε και να τις ερμηνεύσουμε μαζί για έναν βιωσιμότερο και πιο ενδιαφέροντα κόσμο.
Βδέλυγμα
Ανάγκες για την δημιουργία της κολλεκτίβας.
Η ύπαρξη μιας πολιτικής και καλλιτεχνικής συλλογικότητας.
Ουσιαστικά ομαδική κινητοποίηση και λειτουργία, χωρίς ατομικιστικούς/επιθετικούς ανταγωνισμούς στο εσωτερικό της, με αληθινά κοινούς και λογικούς ακτιβιστικούς στόχους, κάτι άκρως αντίθετο δηλαδή με ό,τι, ή έστω με την συντριπτική πλειοψηφία των προσπαθειών που έχουν παρουσιαστεί στο παρελθόν του τόπου. Κανένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό δεν είναι ισχυρότερο μεμονωμένα, σε σύγκριση με το άθροισμα των ίδιων ή σχεδόν όμοιων χαρακτηριστικών από τα άτομα που το κατέχουν. Εφόσον αντιλαμβανόμαστε την ύπαρξη των πραγμάτων που μας συνδέουν στη ζωή (όπως είναι το πάθος για την τέχνη, που έχει ως φυσικό επόμενό της τον αγώνα για ένα καλύτερο αύριο), είναι χρέος μας, αν αγαπάμε τους εαυτούς μας, το να ενώσουμε τις δυνάμεις και τις πορείες μας με σκοπό την επίτευξη των στόχων.
Αναγνωρίζουμε, οπως όλοι, στη σημερινή εποχή, την αθλιότητα, την ατελείωτη παρακμή της αστικής κοινωνίας, με τη διαφορά οτι εμεις επιλέγουμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Η τέχνη είναι ένα από τα μέσα που όταν εκμεταλλευθούν σωστά προάγουν τη μόρφωση και τον πολιτισμό. Κάτι που κρίνουμε απαραίτητο για την ανατροπή του συστήματος. Η ωμή βία είναι ένα ευπρόσδεκτο μέσο λόγω της δραστικότητάς του και της έλλειψης εναλλακτικών επιλογών με αποτελεσματική ισχύ, ωστόσο δεν αρκεί από μόνη της.
Η επανάσταση δίχως κριτική σκέψη, πνευματική καλλιέργεια και ψυχικές ευαισθησίες θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια σε ίδιες ή και χειρότερες βιοτικές συνθήκες.
Τίποτα δεν είναι σπουδαιότερο από την παιδεία. Γνωρίζουμε τους εαυτούς μας, τους γύρω μας, τον κόσμο μας, και προχωράμε στη δράση που συνιστά η γνώση, με την ευρεία εννοία, και η διαρκής, άπληστη μάχη για την περαιτέρω κατάκτησή της.
Επιλέξαμε την τέχνη, ή καλύτερα, εκείνη μας επέλεξε, πιθανότατα εξαιτίας του συνδυασμού βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, κι εκείνη είναι η αιτία που η συλλογικότητά μας περιστρέφεται γύρω από αυτή και την χρησιμοποιεί.
Τυγχάνει, ειδικότερα, η κύρια ενασχόλησή μας να αφορά το ραπ. Αυτό συμβαίνει, μεταξύ άλλων, διότι στηρίζεται στο λόγο, πράγμα που το καθιστά ιδιαίτερα εύχρηστο για τη μεταφορά των ιδεών. Στην όλη κοινωνική αποσύνθεση και την βλακεία που μας περιβάλλει δε θα μπορούσαν, προφανώς, να αποτελούν εξαίρεση οι μουσικές σκηνές, στον πυρήνα τους που καθορίζεται από τη μάζα. Εν προκειμένω η Hip-Hop σκηνή. Ένας απο τους στόχους μας, επομένως, είναι και η βελτίωση της κατάστασής της, αφού δεν παύουμε να είμαστε μέρος της. Η επιδίωξη δημιουργίας ενός νέου πυρήνα που θα κυριαρχήσει στα δρώμενα, και κατ’ επέκταση η καλλιέργεια μιας νέας φιλοσοφίας είναι ο ασφαλέστερος δρόμος. Παρ’ όλα αυτά, λόγω του ότι δεν ξεχνάμε τους υψηλούς στόχους μας, όπως για παράδειγμα η διεύρυνση των (ανύπαρκτων) ορίων της σκέψης, κι επειδή, η ώθηση προς τη διεύρυνση αυτή δεν είναι αναγκαία μόνο στον στενό κύκλο του χιπ-χοπ, τονίζουμε ότι αναφερόμαστε σε –και ζητάμε– ένα μεγαλύτερο κοινό. Καθέναν που έχει τη δυνατότητα να ταυτιστεί ή έστω να αποκομίσει κάτι θετικό από την προσπάθεια μας, οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τις κοινωνικοπολιτικές και καλλιτεχνικές μας ενέργειες και ελπίδες. Με βάση, επιπλέον, τα παραπάνω, δεν απορρίπτουμε, βεβαίως, οποιαδήποτε άλλη μορφή έκφρασης πέραν του ραπ, αλλά τη στηρίζουμε έμπρακτα και μη αποστασιοποιημένα.
Παρότι μας δυσαρεστεί, δεν αρνούμαστε να συνειδητοποιήσουμε οτι ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία. Οποιοσδήποτε βρίσκεται σε μια τέτοιου συστήματος χώρα οφείλει μάλλον να αποδέχεται, έστω προσωρινά, αυτό το αναγκαίο κακό, προκειμένου να επιβιώσει, ακόμη και για να το πολεμήσει. Το παραπάνω μεταφράζεται ως εξής στην περίπτωσή μας: Η οικονομική ωφέλεια από αυτό που πράττουμε και θα πράξουμε είναι απαραίτητη ώστε να μπορούμε να συνεχίζουμε το έργο μας αξιοπρεπώς. Δεν τρέφουμε αυταπάτες ούτε υποκριτικά «αντικαπιταλιστικά» ένστικτα.
Η συζήτηση, η συνδιαμόρφωση και γενικότερα η καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων αναφορικά με τα μέλη της κοινωνίας μας κρίνεται ένα από τα ζωτικότερα σημεία της προσπάθειάς μας, γι’ αυτό το λόγο είμαστε απολύτως ανοιχτοί σε κάθε είδος επικοινωνίας.
-Βδέλυγμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου